"เดี๋ยวจัดประชุมระดมสมองเลยนะ"
"เพิ่ม Session สำหรับ Brainstorm ในการประชุมด้วยนะ"
"ไม่มีไอเดียใหม่ๆ เลย เดี๋ยวเรียกน้องๆ ในทีมมาระดมสมองกัน"
...
ว่าแต่...
ระดมสมองเสร็จแล้วยังไงต่อ?
การระดมสมองส่วนใหญ่มักจบด้วย post-it เต็มกำแพงหรือไวท์บอร์ด
แล้วต้องสรุปอย่างไร?
หรือแค่ถ่ายรูปแล้วก็เอาไปงมกันต่อเอง?
ยิ่งเรื่อง Design Thinking มาแรง ยิ่งต้องระดมสมองกันบ่อย
มาดูกันว่าระดมสมองเสร็จ แล้วทำยังไงต่อดี
(อย่าปล่อยให้ post-it ไปตายอยู่ในถังขยะอย่างเปล่าประโยชน์)
More...
Affinity Map
เครื่องมือนึงที่สามารถนำมาใช้ต่อจากการ Brainstorm คือ Affinity Map
หากแปลตาม Dictionary แล้ว Affinity หมายถึง ความเข้าใจที่คล้ายๆ กัน
ดังนั้น Affinity Map จึงเป็นการจับกลุ่มสิ่งที่คล้ายๆ กัน/สัมพันธ์กัน ให้อยู่ด้วยกัน
ขั้นตอนการใช้งาน
- 1กำหนดหัวข้อที่ต้องการระดมสมอง (แนะนำให้ใช้เป็นคำถาม)
- 2เริ่มการระดมสมอง (แนะนำให้ใช้ post-it)
- 3แปะ post-it บนกำแพง (หรือบนไวท์บอร์ด)
- 4Facilitator หรือผู้ระดมสมอง หรือทั้ง 2 ฝ่าย ช่วยกันจัดกลุ่มประเด็น โดยย้าย post-it ที่อยู่ในกลุ่มเดียวกันมาไว้ใกล้ๆ กัน (หากมีประเด็นที่ซ้ำกัน ไม่ต้องเอาออก ให้ย้ายไปด้วยกันทั้งหมด)
- 5เมื่อจัดกลุ่มเรียบร้อยแล้ว ให้ผู้เข้าร่วมระดมสมองช่วยกันคิด "คำ" ที่ใช้แทน หรือ "ชื่อ" ของกลุ่มนั้น
ตัวอย่างการทำ Affinity Map แสดงไว้ในรูป A
การอ่านและใช้ประโยชน์จาก Affinity Map
หากเราระดมสมองแล้วไม่ได้เอาไปใช้ต่อก็ไม่เกิดประโยชน์ ดังนั้นเมื่อเราเอาประเด็นต่างๆ มาจัดกลุ่ม (Affinity mapping) จะนำไปสู่ประเด็นหลักที่น่าจะตอบคำถามที่เราตั้งไว้ และแตกย่อยว่าประเด็นหลัก (ชื่อกลุ่ม) นั้นประกอบด้วยประเด็นย่อยๆ (post-it) อะไรบ้าง
ตัวอย่าง
(รูป A)
คำถาม คือ อุปสรรคในการอ่านหนังสือให้เข้าใจคืออะไร
เมื่อระดมสมองแล้ว แยก post-it ออกเป็น 2 กลุ่ม ดังนี้
กลุ่มที่ 1 อ่านได้ไม่นาน คนอื่นชอบมาเรียก โทรศัพท์ดัง
กลุ่มที่ 2 อ่านแล้วไม่เข้าใจ เนื้อหายากเกินไป อ่านแล้วสับสน
เราจะตั้งชื่อกลุ่มที่ 1 ว่าสมาธิในการอ่าน และกลุ่มที่ 2 ว่าความเข้าใจในเนื้อหา
เมื่อเราได้ 2 กลุ่มแล้ว เราสามารถนำไปขยายผล ตัวอย่างเช่น เอามาใช้ในการหาวิธีแก้ไขอุปสรรคที่พบทั้ง 2 กลุ่มต่อไป
ข้อควรระวัง
- 1คุณภาพของการระดมสมอง ส่วนหนึ่งนั้นขึ้นกับ คุณภาพของคำถามตั้งต้น
- 2การจับกลุ่มต้องพิจารณาความสัมพันธ์ที่เกี่ยวข้องให้ดี (การจับกลุ่มทำได้หลายรูปแบบ ขึ้นกับความสัมพันธ์ที่เลือก)
คำถามชวนคิด
เมื่อได้ประเด็นต่างๆ จากการระดมสมองแล้ว คุณทำอย่างไรต่อ?